انواع اسم از نظر جنس و تعداد در زبان عربی

نواع اسم از نظر جنس وتعداد

 


-مفرد: اسمی است که بر یک فرد (انسان یا غیر انسان) دلالت کند. مانند: قَلم, اسَد, تلمیذ.
-مثنی: اسمی است که بر دو فرد(انسان یا غیر انسان)دلالت کند. مانند: قَلَمَیْنِ, تِلْمیذانِ.
-جمع: اسمی است که بر بیش از دو فرد (انسان یا غیر انسان) دلالت کند.
جمع خود بر دو قسم است: سالم و مکسَر.
توضیح: جمع سالم را از آن جهت سالم می گویند که شکل مفرد کلمه, سالم می ماند و هیچ تغییری در آن رخ نمی دهد و تنها علامت جمع به آن اضافه می شود.
  جمع مکسَر را از آن جهت مکسَر گویند که شکل مفرد کلمه, تغییر می یابد به این معنی که ممکن است یک یا چند حرف از آن کم یا به آن اضافه شود و یا حروف آن تغییر کرده و جابجا گردد.
جمع سالم نیز دو قسم دارد: جمع سالم مذکر و جمع سالم مونث.
-جمع مذکر سالم: جمعی است که با افزودن (ونَ) یا (-ِینَ) به آخر مفرد مذکر عاقل (انسان) ساخته می شود مانند: مُعلّمونَ, معلّمینَ که جمع معلّم می باشند.
-جمع مونث سالم: جمعی است که با افزودن (ات) به آخر مفرد (معمولاً مونث) ساخته می شود. مانند:
توضیح: گاهی نشانه جمع مونث به کلمات مفرد غیر مونث افزوده می شود و جمع مونث سالم ساخته می شود. مانند: امتحان که جمع آن امتحانات می باشد و اطلاع که جمع آن اطلاعات می باشد.
اسم جمع: اسمی است که از نظر لفظ, مفرد اما از نظر معنی, جمع باشد و بتوان آنرا تثنیه و جمع بست. مانند:
-جمع الجمع (مُنتَهی الجموع): جمعی است که برای بار دوم جمع بسته شود. مانند: یَد(مفرد) أیْدی(جمع) أیادی(جمع الجموع)
نکته: اوزان جمع عبارتند از (اَفاعِل) مانند: أکالِب و (اَفاعیل) مانند: أصاحیب.
نکته: از جمعی که بر وزن افاعل و افاعیل آمده, در صورت لزوم جمع سالم ساخته می شود مانند: أفاضِلینَ