قواعد درس ششم عربی سال سوم راهنمایی

آموزش فعل نهی در زبان عربی

 

 نهی به معنی :  باز داشتن کسی  از انجام کاری است و در

 واقع نوعی  امر منفی محسوب می شود .

 فعل نهی را از چه فعلی می توان ساخت ؟

 ساده ترین راه آن از فعل مضارع است .

 چگونه فعل نهی بسازیم ؟

 کافی است قبل از فعل مضارع حرف « لا » بیاوریم  و آخر

 فعل مضارع را نیز مجزوم نمائیم .

 مجزوم نمودن یعنی اینکه : اگر آخر فعل مضارع  ضمه =   ُ

 داشت آن را تبدیل به ساکن نمائیم  .   مانند : تَذهَبُ =  به معنی می روی

 نهی این فعل می شود : لا تَذهَب »  یعنی :  نرو

 روی ب را ساکن می گذاریم .

 همچنین مجزوم نمودن یعنی اینکه اگر در آخر فعل مضارع

 حرف « ن » وجود داشت آن را حذف کنیم بجز  صیغه :

 جمع مؤنث  که حرف « ن  این صیغه »حذف نمی شود ولی 

  بقیه فعل های  مضارعی که در آخر آنها حرف « ن » وجود

  دارد حرف « ن » از آخر فعل حذف می شود .

 به مثالهای زیر دقت کنید :

  فعلهای زیر را « نهی کنید » :

 تَذهبانِ : لا تَذهَبا (حرف لا آوردیم و حرف ن حذف میشود )

 تَذهبونَ : لا تَذهَبوا (حرف لا آوردیم و حرف ن حذف میشود

در این مورد الف زینت بعد از حرف و آورده می شود )

تَذهبینَ : لا تَذهَبی (حرف لا آوردیم و حرف ن حذف میشود)

تَذهبنَ : لا تَذهَبنَ

(حرف لا آوردیم و حرف ن حذف نمی شود)

 تَذهبنَ صیغه جمع مؤنث است و حرف ن آن حذف نمیشود .

شعر معروفی است که من آن را بارها در سر کلاس به زبان

آورده ام  و مربوط می شود به حذف فعل از آخر فعل

  مضارع و آن این است :

 بعد اوی نونها پاک می شود       نون بی اوی نگهداری شود

 منظور از « اوی » چیست ؟

 سه حرف : ا – و – ی است ، که اگر حرف نون بعد از این سه

 حرف قرار بگیرد در فعل امر و نهی و نظایر آن حذف می شود  ( مجزوم می شود) 

 مانند : تذهبانِ  = لا تَذهَبا

             تَذهَبونَ = لا تَذهَبوا

            تَذهَبینَ = لا تَذهَبی

 نون بی اوی  : حرف نونی است که قبل از آن این حروف

 نیامده است و نگهداری شده و حذف نمی شود .

 مانند : تَذهَبن َ = لا تَذهَبنَ

 ممکن است خواسته شود از فعل ماضی فعل نهی بسازیم که

 در این صورت ما باید ابتدا فعل مورد نظر را در همان صیغه

تبدیل به فعل مضارع نمائیم و سپس از فعل مضارع  فعل نهی

بسازیم . مانند :

 ذََهَبتُم : فعل ماضی صیغه نهم ، جمع مذکر مخاطب است

 که باید به صیغه نهم فعل مضارع تبدیل شود « تَذهَبونَ »

 و از این صیغه ساخته شده فعل نهی بسازیم  : لا تَذهَبوا

 گاهی اوقات از ما خواسته می شود که از فعل امر فعل نهی

 بسازیم . در این صورت کافی است که به آخر فعل کاری

 نداشته باشیم چون فعل امر قبلاً این کار را برای ما کرده

 است و تنها ابتدای فعل امر را  تغییر می دهیم :

  ( همزه یا الف فعل امر را که به جای حرف ت آمده بود را

  برمی داریم و دوباره حرف ت را به اول فعل مضارع اضافه

 می نمائیم مانند :  اِذهَبوا  = تَذهبوا

 سپس حرف لا را بر سر آن می آوریم : لا تَذهَبوا  )

شباهت و تفاوت فعل نهی با فعل نفی مضارع چیست ؟

 شباهت : هر دو فعل حرف لا در ابتدای خود دارند و از فعل

 مضارع هستند .

تفاوت : در فعل نفی حرف ن درمواردی که در فعل نهی حذف می شود حذف نمی شود .

 مانند :

 لا تَذهبون = فعل نفی مضارع

 لا تَذهَبوا = فعل نهی